УЧЕЊЕ О ИКОНИЧНОСТИ ЧОВЕКОВЕ ПРИРОДЕ ПО СВ. КИРИЛУ АЛЕКСАНДРИЈСКОМ
Abstract
У Кириловом учењу разликују се два основна правца о
иконичности. Први се везује за тумачење перикопе 1,26 Књиге Постања, у којој се
описује стварање човека. Други и једнако важан правац у учењу о атрибуту по
икони, јесте описивање човекових особина као створеног бића. Нестворена Божија
енергија, тј. дах, којим Бог оживљује човека при стварању, указује да је човекова
егзистенција нешто „позајмљено“. То значи да човек не поседује божански елемент
јединог аутентичног постојања, већ учествује у њему. Што се тиче облика
човековог бића, човек је превасходно икона Оваплоћеног Логоса, тј. Христа.
Човекова сагласност по избору са његовом иконичном природом на нивоу воље
реално оправдава његово усмерење. Одсуство Духа Светог назначава неактивну
заједницу између Бога и човека. Савршена понуда Свете Тројице човеку као
усмеравајући стуб колико гносеологије толико и иконологије јесте Христос,
савршени Бог и савршени човек, нераздељиви Богочовек.
References
Burguiere P. & Evieux P., 1981 – Burguiere P. & Evieux P, Cyrille d’ Alexandrie,
Contre Julien, Sources Chretienes, том. 322, Paris 1981.
Durand, G. M., 1964 – Durand, G. M., Cyrille d’ Alexandrie, Deux Dialogoues
Christologiques, Sources Chretienes, том. 97, Paris 1964.
Migne, J. P. 1857–1912 – Migne, J. P. S. P. N. Cyrilli Arciepiscopi Alexandrini,
omnia quaet extand, Patrologiae, Cursus Completus , Series Graeca, Paris 1957–1912.
- Κατὰ ἀνθωπομορφιτῶν, PG 76, 1066A 1132B.
- Περὶ τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Μονογενοῦς, PG 75, 1189B 1233B.
- Περὶ τῆς ἐν Πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ προσκυνήσεως καὶ λατρείας, PG 68, 133Α
1126D.
- Ἡ Βίβλος τῶν θησαυρῶν, PG 75, 9A 656D.
- Ὅτι εἷς ὁ Χριστός, PG 75, 1253C 1361C.
- Περὶ Ἀγίας καὶ Ὁμοουσίου Τριάδος, PG 75, 657A 1145C.
Schwartz E. 1927–1940 – Schwartz E., Acta Conciliorum Oecumenicorum,
Berolini et Lipsie 1927–1940.
- Concilium Universale Ephesenum I, 1, 5.
- Concilium Universale Ephesenum I, 1, 6.
В. секундарни извори
- Μεγάλου Αθανασίου, Κατὰ Ἑλλήνων, PG 25, 4A, 96C.
- Περὶ σαρκώσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν, PG 26, 1093A 1132A.
2. Помоћна литература
Berthold G. C., 1989 – Berthold G. C., Cyril of Alexandria and the Filioque,
Studia Patristica том. XIX, 1989, стр. 143-147.
Burghardt W., 1957 – Burghardt W, The Image of God in Man according to Cyril
of Alexandria, Woodstock College Press, Maryland 1957.
Chadwick H., 1951 – Chadwick H., Eucharist and Christology in the Nestorian
Controversy, The journal of Theological Studies, n. s. 2 (1951), стр. 145-164.
Davis S. J., 2008 – Davis S. J., Coptic Christology in Practice, Oxford University
Press, New York 2008.
Deseille Π., 2004 – Deseille Π., Ανατολική και Δυτική Χριστιανοσύνη, (прев. Σ.
Γουνελάς), Αρμός, Αθήνα 2004.
Diels H., 1983 – Diels H., Predsoktatovci–fragmenti 1, Napred, Zagreb 1983.
Doherty J. J., 1992 – Doherty J. J., Scripture and soteriology in the Christolgical
system of St. Cyril of Alexandria, New York 1992.
Driver G. R. – Hodgson L., 1925, The Bazaar of Heracleides (Newly τranslated
from the Syriac), Oxford 1925.
Gebremedhin E., 1977 – Gebremedhin E., Life-Giving Blessing – An Iquiry into
the Eucharistic Doctrine of Cyril of Alexandria, Uppsala 1977.
Geerard Μ. A., 1979 – Geerard Μ. A., Cyrillo Alexandrino ad Iohannem
Damascenum, Clavis Patrum Graecorum, vol. III, Cura et Studio, Brepols–Turnhout 1979.
Harnack A., 1961 – Harnack A., History of Dogma, (прев. N. Buchanan), New
York–Dover 1961.
Јевтић A., 1997 – Јевтић A., Патрологија-друга књига, Братство св. Симеона
Мироточивог, Врњачка Бања 1997.
Keating D., 1999 – Keating D., The Baptism of Jesus in Cyril of Alexandria: The
Re-creation of human race, Pro Ecclesia a Jοurnal of Catholic and Evangelical Theology
том. 8, 1999, стр. 201-222.
McGuckin J. A., 1994, 2000 – McGuckin J. A., St. Cyril of Alexandria, The
Christological Controversy, Brill, Leiden – New York – Kοln 1994.
Moses and the mystery of Christ’ in St. Cyril of Alexandria exegesis-Part 1,
Coptic Church Review том. 21,(No 1, Spring 2000), стр. 24-32.
Mersch E., 1951 – Mersch E., The Theology of the Mystical Body, изд. B. Herder
Book, London, W. C., 1951.
Torrance, T. F., 1975 – Torrance, T. F., Theology in Reconciliation: Essays
towards Evangelical and Catholic unity in East and West, William B. Eerdemans
Publishing Company, Michigan 1975.
Wilken R. L., 1966 – Wilken R. L., Exegesis and the history of theology:
Reflections on the Adam-Christ typology in Cyril of Alexandria, Church History, (1966).
стр. 139-156.
(на грчком)
Γαλάνης Ι. Λ., 2001 – Γαλάνης Ι. Λ., Οι ερμηνευτικές αρχές του Κυρίλλου
Αλεξανδρείας στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον, Βιβλικές ερμηνευτικές και θεολογικές μελέτες,
Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2001.
Γεωργόπουλος Β. Α., 2006 – Γεωργόπουλος Β. Α., Η περί σωτηρίας του
ανθρώπου διδασκαλία του Αγίου Κυρίλλου Αλεξανδρείας, (др. дисерт.), Θεσσαλονίκη 2006.
Καραβιδόπουλος Ι. Δ., 1964 – Καραβιδόπουλος Ι. Δ, „Εἰκων τοῦ Θεοῦ” και “κατ’
εἰκόνα Θεοῦ” παρά τω αποστόλω Παύλω, (ανάτυπο από ΕΕΘΣΑΠΘ), Θεσσαλονίκη 1964.
Κεσελόπουλος Α. Γ., 1986 – Κεσελόπουλος Α. Γ., Πάθη και αρετές κατά τον Άγιο
Γρηγόριο τον Παλαμά, Δόμος, Αθήνα 19862.
Μαντζαρίδης Γ. Ι., 1963, 2006 – Μαντζαρίδης Γ. Ι., Η περί θεώσεως του
ανθρώπου διδασκαλία Γρηγορίου του Παλαμά, Θεσσαλονίκη 1963.
- Χριστιανική Ηθική Β’, Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 20062.
Μαρτζέλος Γ. Δ., 2000 – Μαρτζέλος Γ. Δ., Ορθόδοξο δόγμα και θεολογικός
προβληματισμός Β’, Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2000.
Ματσούκας Ν. Α., 1964, 1970, 2008 – Ματσούκας Ν. Α., Ο Λόγος του Θεού κατά
παράδοσιν (Ἀνάτυπο ἐκ του Περιοδικοῦ Γρηγόριος ο Παλαμᾶς), Θεσσαλονίκη 1964.
- Γνώσις και αγνωσία του Θεού, Κληρονομία том. 2 τεύχος Α’, Θεσσαλονίκη
Ιανουάριος 1970, стр. 53-87.
- Δογματική και Συμβολική Θεολογία Β’, Πουρνάρα, Θεσσαλονίκη 20082 .
Παπαδόπουλος Σ. Γ., 2003, 2004 – Παπαδόπουλος Σ. Γ., Η συμβολή του
Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας στην Χριστολογία, Σκάνδαλο ο Χριστός χθες, σκάνδαλο και
σήμερα (ανάτυπο από το Θεολογικό Συνέδριο Ιεράς Μητροπόλεως Ηλείας και Ωλένης,
Αμαλιάδα 16-17 Φεβρουαρίου 2002), Πύργος 2003.
- Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας, Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2004.
Σταμούλης Χ. Α., 1993, 2000, 2008 – Σταμούλης Χ. Α., Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας –
Κατὰ ἀνθρωπομορφιτῶν, Παλίμψηστον, Θεσσαλονίκη 1993.
- Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας, Περὶ τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Μονογενοῦς,
Παλίμψηστον, Θεσσαλονίκη 20002.
- Έρως και Θάνατος, Ακρίτας, Αθήνα 2008.
Χρήστου Π., 1987, 2006 – Χρήστου Π., Ελληνική Πατρολογία, том 3, Βυζάντιον,
Θεσσαλονίκη 1987.
- Ελληνική Πατρολογία, том 4, Κυρομάνος, Θεσσαλονίκη 2006
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
a) Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
b) Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
c) Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).
